Ο θεσμός του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά πανελληνίως με το αρ. 77 του ν. 3852/2010, τροποποιήθηκε από το ν. 4873/2021 και ισχύει σήμερα. Ο Συμπαραστάτης είναι ανεξάρτητη αρχή και διαμεσολαβητής, μεταξύ θιγόμενων πολιτών/επιχειρήσεων και υπηρεσιών του δήμου ο οποίος δέχεται επώνυμες αιτήσεις – καταγγελίες των άμεσα θιγόμενων πολιτών και επιχειρήσεων που αφορούν τις διαφορές τους με τις υπηρεσίες του Δήμου, τα νομικά του πρόσωπα και τις επιχειρήσεις αυτού και διαμεσολαβεί προκειμένου να επιλυθούν τα σχετικά προβλήματα. Επίσης, μπορεί να υποβάλλει ειδικές προτάσεις για τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό της Διοίκησης.
Στην αιτιολογική έκθεση του παραπάνω νόμου χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι “..τα πολυσυζητημένα προβλήματα κακοδιοίκησης στους δήμους, τα παράπονα αρκετών πολιτών για μεροληψία και επιλεκτική πρόσβαση στα κέντρα αποφάσεων των δημοτικών αρχών, αλλά και η υπερφόρτωση του Δημάρχου από αιτήματα και παράπονα μεμονωμένων πολιτών και ομάδων, καθιστούν αναγκαία την καθιέρωση ενός νέου θεσμού διαμεσολάβησης μεταξύ διοικούμενων και δημοτικών αρχών και υπηρεσιών. Ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης θα έχει ως αποστολή την έγκαιρη καταπολέμηση της κακοδιοίκησης, τη διασφάλιση της αμεροληψίας των δημοτικών αρχών, τη βελτίωση της εξυπηρέτησης των πολιτών και των επιχειρήσεων, καθώς και την αποσυμφόρηση του Δημάρχου και άλλων αιρετών οργάνων του Δήμου από την ασφυκτική και συχνά, παραλυτική, συσσώρευση αιτημάτων και παραπόνων των πολιτών..”.
Συνέπεια αυτού του τρόπου λειτουργίας είναι η καθιέρωση μιας μορφής ήπιου εσωτερικού ελέγχου με στόχο την διασφάλιση της σύννομης λειτουργίας των υπηρεσιών και των νομικών προσώπων του δήμου.
Σύμφωνα με το γράμμα της διάταξης του αρ. 77 παρ. 3 του ν. 3852/2010 δικαίωμα υποβολής επώνυμης αναφοράς αναγνωρίζεται μόνο στο πρόσωπο του άμεσα θιγόμενου πολίτη ή επιχείρησης. Συνεπώς η ύπαρξη άμεσου εννόμου συμφέροντος αποτελεί προϋπόθεση του παραδεκτού της καταγγελίας. Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει δυνατότητα διερεύνησης ατομικών υποθέσεων πολιτών. Οι καταγγέλλοντες μπορούν να ζητήσουν τον ανώνυμο χειρισμό της καταγγελίας τους ώστε να μη ανακοινωθεί το όνομά τους στην καταγγελλόμενη αρχή.
Ο Συμπαραστάτης διεκπεραιώνει τις υποβληθείσες καταγγελίες – αναφορές είτε εγγράφως με αλληλογραφία προς τις αρμόδιες υπηρεσίες είτε προφορικά, ενημερώνοντας και στις δύο περιπτώσεις τους ενδιαφερόμενους δημότες ή επιχειρήσεις για τις ενέργειές του εγγράφως εντός 30 ημερών από την υποβολή της αναφοράς- καταγγελίας.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες οφείλουν να ανταποκρίνονται, να παρέχουν τις πληροφορίες πουν ζητά ο Συμπαραστάτης και να απαντούν τεκμηριωμένα για την άποψή τους και τις ενέργειές τους σχετικά με την καταγγελία. Σε περίπτωση που δεν ανταποκρίνεται επαρκώς η υπηρεσία ο Συμπαραστάτης μπορεί να υποβάλλει συστάσεις στην υπηρεσία για την αποτροπή επανάληψης αντίστοιχων φαινομένων κακοδιοίκησης.
Ποια είναι τα οφέλη του θεσμού;
Στόχος του Συμπαραστάτη πρέπει να είναι να καταστήσει τις διαδικασίες που αφορούν τον δημότη πιο απλές· να βοηθήσει τον δημότη να διαχειριστεί το ζήτημά του αποφεύγοντας μία πρόσθετη προσφυγή στους ελεγκτικούς μηχανισμούς ή τη δικαιοσύνη· να σταθεί δίπλα του προκειμένου να λυθούν τα προβλήματά του μέσα στα πλαίσια του Δήμου. Ο Συμπαραστάτης είναι με το μέρος του δημότη, έτσι ώστε να τον βοηθήσει να εξοικονομήσει χρόνο και χρήματα και να αποφύγει την ταλαιπωρία. Αν δεν επιτευχθεί ο στόχος αυτός, τότε ο θεσμός γίνεται ακόμη ένα γρανάζι στην γραφειοκρατία της δημόσιας διοίκησης, ένα όργανο ωραίο στα λόγια, αλλά χωρίς αποτελέσματα στην πράξη. Ο Συμπαραστάτης πρέπει να είναι δίπλα στον δημότη και να συνεργάζεται με τις υπηρεσίες, ώστε τελικά να μπορεί να προτείνει λύσεις εφικτές που θα κάνουν ευκολότερη τη ζωή όλων.
Έτσι, επιγραμματικά, η παρέμβαση του Συμπαραστάτη οδηγεί σε:
• Καταπολέμηση της κακοδιοίκησης
• Βελτίωση υπηρεσιών
• Διασφάλιση αμεροληψίας
• Διαφάνεια
• Εξωδικαστική επίλυση διαφορών
Ελπίζω με τη συνεργασία σας να συμβάλλουμε όλοι για να πετύχει ο σπουδαίος αυτός θεσμός.
Ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης
ΔΗΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ
