Πενήντα χιλιόμετρα από τις Σέρρες στη θέση «Πετρωτό», βρίσκεται το σπήλαιο της Αλιστράτης, που αποτελεί πόλο έλξης πολλών επισκεπτών, όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά και από όλο τον κόσμο, καθώς θεωρείται ένα από τα ωραιότερα και μεγαλύτερα της χώρας, ίσως και της Ευρώπης.
Το σπήλαιο έγινε γνωστό στις 19 Μαΐου 1975 στη Σπηλαιολογική Εταιρεία (Ε.Σ.Ε.) έπειτα από σχετικό έγγραφο της Κοινότητας Αλιστράτης.
Οι πρώτες εντυπώσεις ελλήνων και ξένων σπηλαιολόγων, γεωλόγων και εξερευνητών, ήταν υπέρ το δέον ενθαρρυντικές.
Η επιφάνεια του σπηλαίου που έχει γίνει γνωστή έως σήμερα είναι 25.000 m2 και σε πολλά σημεία της επιφάνειάς του υπάρχουν ιζήματα μικρού και μεγάλου πάχους.
Τα ιζήματα αυτά, όπως και τα ιζήματα όλων των σπηλαίων της Ελλάδας, ανήκουν στο τεταρτογενές και φυσικά η μέσα στα ιζήματα εηκλειόμενη πανίδα, ανήκει στο τεταρτογενές δηλ. χρονολογείται περίπου από 2.000.000 έτη μέχρι σύμερα.
Σε ελάχιστα σημεία της επιφάνειας του σπηλαίου βρέθηκαν περιασβεστωμένα οστά, που ανήκουν, με μία πρόχειρη εξέταση, σε σημερινά ζώα. Πάντως στα πλούσια ιζήματα του σπηλαίου είναι πιθανόν να αντιπροσωπεύονται παλαιοντολογικά και προϊστορικά ευρήματα κι αυτό θα αποδειχθεί αν γίνουν έρευνες, οι οποίες μπορούν να γίνουν χωρίς να παρεμποδιστεί η τουριστική αξιοποπιηση του σπηλαίου.
Εχει πανύψηλες οροφές, υπερμεγέθεις σταλακτίτες, καθώς και ένα σπανιότατο μικροδιάκοσμο από «εκκεντρίτες», ένα είδος σταλακτιτών που αναπτύσσονται προς διάφορες κατευθύνσεις.
Η πρωταρχική αιτία της γένεσής του είναι η διαλυτικότητα των ασβεστολίθων της περιοχής «Πετρωτού». Ο προθάλαμος του σπηλαίου είναι μία αίθουσα ύψους 8m, από την οποία ξεκινούν στοές με μεγάλο ύψος και πλουσιώτατο διάκοσμο από σταλακτίτες και σταλαγμίτες.
Από το θάλαμο υποδοχής που έχει διαστάσεις 60 μ. πλάτος, 100 μ. μήκος και 20-30 μ. ύψος αναπτύσσονται δεξιά και αριστερά οι κύριοι κλάδοι του σπηλαίου.
Στις στοές του σπηλαίου συναντώνται εκκεντρίτες άλλοτε κατάλευκοι με ποικίλα σχήματα, λεπτές σωληνοειδείς μορφές σταλακτικτών που φτάνουν έως και ρα 15m ύψους, καθώς και διπλές ή ροπαλοειδείς ή πεπλατυσμένες ή διακλαδιζόμενες μορφές με την ονομασία «ελικτίτες».
Επίσης συναντώνται κόκκινοι σταλακτίτες, οι οποίοι έχουν χρωματισθεί από υλικά των επιφανειακών πετρωμάτων, καθώς και τεράστιες κιλώνες που σχηματίζουν φράγματα ή διόδους εξαιρετικής ομορφιάς.
Το ύψος της μεγαλύτερης στοάς φθάνει τα 35 μ. περίπου, ενώ σε κάποιο σημείο υπάρχει ένας πολύ χαμηλός μικρός θάλαμος διαστάσεων 2 μ. πλάτους, 3 μ. μήκους και ύψους 50-60 εκ.
Το συνολικό μήκος των γνωστών κύριων διαδρόμων, καθώς και των δευτερευόντων ανέρχεται σε 3 χλμ. περίπου.
Στο σπήλαιο υπάρχουν σπηλαιόβιοι οργανισμοί, μεταξύ άλλων και διλιχόποδα, μυριάποδα και νυχτερίδες, ενώ έπειτα από μελέτη των κλιματολογικών συνθηκών, βρέθηκε ότι επικρατεί θαυμάσιος φυσικός εξαερισμός σε όλα τα τμήματά του.
Η θερμοκρασία μέσα στο σπήλαιο κατά το μήνα Μάϊο βρέθηκε ύστερα από μετρήσεις σταθερή σχεδόν στους 20οC, ενώ η υγρασία του 70 – 75%.
Άλλες πηγές στο Internet:
Σπήλαιο Αλιστράτης [http://www.alistraticave.gr] Σπήλαιο Αλιστράτης [http://serres.compulink.gr/nomarxia/cave.htm]
